Türkiye ve dünyada kadınlarda en sık görülen , en sık ölüme neden olan meme kanserinin meme dokusunda yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile ortaya çıktığını belirten Sarıkaya “4 Şubat 2021’de Dünya Sağlık Örgütü artık meme kanserinin tüm yeni tanı konulan kanserlerin yüzde 11,7’si olarak ilk sıraya yükseldiğini duyurdu.
Bakanlığımızca yürütülen tarama programlarının etkisi ile meme kanseri erken teşhis edilebilmekte ve erken tanı oranında artış sağlanabilmekte. Erken evrelerde tespit edilen meme kanserlerinin hem tedavileri daha başarılı olmakta hem de kişinin yaşam kalitesi önemli ölçüde artmakta” dedi.
Sarıkaya, meme kanseri tarama stratejilerinin yanı sıra korunma/önleme programları ve halkın konuya ilişkin bilinçlendirilmesi çalışmaları da etkili olarak yürütüldüğünü ifade ederek şunları belirtti:
“Korunma: Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite, sağlıklı kiloda olma, alkol kullanmama meme kanseri riskini azaltmakta. Özellikle emzirmenin meme kanserinden koruduğuna dair çok sayıda çalışma bulunduğu için tüm annelerin bebeklerini en az 2 yıl süreyle emzirmeleri önerilmekte.
Meme kanserinde yaşam şekliyle ilişkili değiştirilebilecek risk faktörleri şöyle:
- Fazla kilolu ya da şişman (obez) olmak
- Yeterli fiziksel aktivite yapmamak (hareketsiz bir yaşam sürmek)
- Hiç doğum yapmamış ya da ilk doğumunu 30 yaşından sonra yapmış olmak
- Doğum kontrol hapı ve iğnesi kullanmak
- Menopoz sonrası hormon tedavisi almak
- Alkol kullanmak
Meme Kanserinin Belirtileri
- Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (egzama, mayasıl)
- Memede ya da meme ucunda ağrı, koltuk altında ve memede yumru (kitle),
- Meme ucunda çekilmeler
- Memede portakal kabuğu görünümü
- Meme derisinde tahriş
- Tek taraflı meme ucunda akıntı- özellikle kanlı akıntı
- Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği
- Meme ya da meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaşma, kalınlaşma
Tanı
Meme kanseri ileri dönemlere gelene kadar belirti vermeyebilir. Meme kanserine erken dönemde tanı konması, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını arttırmaktadır. Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlendirilmesidir. Erken tanı için aşağıdaki yöntemler uygulanmaktadır:
- 20-40 yaş arası: Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalı. Ayrıca iki yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmelidir.
- 40-69 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalı, yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmeli ve iki yılda bir mamografi çektirilmeli.”
Sarıkaya, Çankırı’da Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi’nde
(KETEM) ücretsiz mamografi çekildiğini vurguladı.