TKDK'dan çiftçi ve yatırımcılara bir fırsat daha

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Çankırı İl Koordinatörü Emre Akbıyık, 2007 – 2013 yıllarını kapsayan Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı - Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) çerçevesinde 2013 yılından bu yana 7 çağrı ilanı sonucunda başvurusu yapılan 403 projenin 308’inin onaylanarak hibe desteği kararı alındığını, sözleşme imzalanarak ödemelerin yapıldığını belirterek “308 projenin toplam yatırım tutarı 120 milyon lira, ödenen hibe miktarı ise yaklaşık 75 milyon lira” dedi.

Akbıyık, basın mensuplarıyla bir araya gelerek TKDK Çankırı İl Koordinatörlüğü olarak kuruldukları günden bu yana sağladıkları  hibelerle ilgili detaylı bilgi verdi.

159 MİLYON LİRALIK HİBE BAŞVURUSU

IPARD II programında verilecek hibe desteklerini anlatan Akbıyık, “Tarım – sanayi entegrasyonunu temel alması, kadın ve gençlere yönelik pozitif ayrımcılık sağlaması gibi konularda ilk program ile benzerlikler taşımasına rağmen IPARD II programı hibe sağlanan sektörlere çeşitli yenilikler getirmekte. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kamu kurumları ile sivil toplum kuruluşlarının katkılarıyla hazırlanarak Avrupa Komisyonu’na sunulan ‘2014-2020 dönemi IPARD Programı’, 27 Ocak 2015 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından resmen onaylandı. AB ve Türkiye Cumhuriyeti eş finansmanı ile oluşturulan IPARD II programı çerçevesinde 1 milyar avroyu aşan hibe tutarı yatırımcılarımıza uygun projeler karşılığında kullandırılacak” diye konuştu.

Akbıyık, programa ilişkin ilk çağrı ilanının 18 Aralık 2015 tarihinde yayınlandığını, ilan çerçevesinde TKDK Çankırı İl Koordinatörlüğü’ne yaklaşık 159 milyon lira olan 383 proje başvurusu yapıldığının altını çizerek “Söz konusu projelerin inceleme işlemlerinde sona gelindi. Ülkemiz ile Avrupa Birliği arasında finansal anlaşmanın imzalanmasına müteakip hibe desteği kararı alınan projelerle sözleşmeler imzalanacak, kamuoyuna duyurulacak. Bu projelerin incelenmesi ve sonuçlarının açıklanmasına ilişkin süreç kurumumuz tarafından şeffaf ve eşit şekilde yürütülmekte” dedi.

MANDA VE KAZ YETİŞTİRİCİLİĞİ DESTEK KAPSAMINDA

IPARD II programında süt, kırmızı et ve beyaz et üretiminde küçük ve orta ölçekli tarımsal işletmelerin kurulumuna hibe desteği verileceğini vurgulayan Akbıyık, “Bununla birlikte süt üretimi söz konusu olduğunda 5 - 50 baş, et üretiminde ise 10 – 50 baş kapasiteli manda yetiştiriciliği tesisleri de programa dâhil edildi. Ayrıca ilk programda broiler ve hindi yetiştiriciliği desteklenirken 2014 – 2020 döneminde en az 350 en fazla 3000 baş kapasiteli kaz yetiştirme tesislerinin kurulması programa alındı. Bu sektörde hibe oranı dağlık alanda yaşayan 40 yaş altındaki yatırımcılar için yüzde 70 olarak belirlendi” ifadelerini kullandı. 

YUMURTA ÜRETİMİNDE MEVCUT İŞLETMELER DESTEKLENECEK

Akbıyık, IPARD II programı ile birlikte, kapasitesi en az 20 bin, en fazla 100 bin olan yumurta üreticilerinin tesislerinin modernizasyonu ve AB standartlarına ulaştırılması konusunda proje başvurusu yapabileceklerini belirterek “Ancak yapılan sektör analizlerinde yumurta sektöründe kapasite artışına gerek olmadığı değerlendirildiği için sadece mevcut işletmeler için başvuru imkânı sunulmakta. Süt, kırmızı et ve beyaz et üretimde sıfırdan yani yeni kurulumlar başvuru yapabilirken yumurta sektöründe yeni kurulumlar desteklenmeyecek” diye konuştu.

SOĞUK HAVA DEPOLARINA DESTEK

İşleme sektöründeki destekler IPARD II ile birlikte önemli bir değişikliğin olmadığını değerlendirdiklerini söyleyen Akbıyık “Süt işleme tesisleri, süt toplama merkezleri, kırmızı ve beyaz et kesimhaneleri ile et işleme tesisleri, balık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması konusunda yüzde 50 hibe fırsatı devam etmekte. Önemli bir tarım kenti olan İlimizde ilk program çerçevesinde yeterli potansiyel olmasına karşın ilgi görmeyen ve soğuk hava depolarının kurulmasını içeren meyve ve sebzenin işlenmesi ve pazarlanması sektörü başta olmak üzere süt ve et işleme tesislerinin İlimize kazandırılması, mevcut tesislerin modernize edilmesi için özel bir çaba içerisinde olmayı hedeflemekteyiz” şeklinde konuştu.

SERA ÜRETİMİ ÇEŞİTLENDİRECEK

“Tıbbi aromatik bitki ve süs bitkisi yetiştiriciliği, mantar ve misel yetiştiriciliği, fide ve fidan yetiştiriciliği konularını içeren çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi başlığı ilk programda çiftçilerimizin tarımsal makine ve ekipmanlarının modernizasyonunda önemli rol oynadı” diyen Akbıyık, ancak bu sektörde söz konusu ürünlerin üretimi için kurulacak seralar ve seralarda kullanılacak tüm makine ekipmanların da hibe kapsamında değerlendirildiğini, ayrıca söz konusu sektörde hibe oranının yüzde 50’den yüzde 65’e yükseltildiğini, arıcılık, kovan üretimi, arı ürünlerinin işlemesi ve paketlenmesinin de sektör altında desteklendiğini dile getirdi.

TÜRKİYE’NİN YENİ MARKALARI YAPILABİLİR

Akbıyık, zanaatkârlık ve yerel ürün işletmeleri başlığı gıda-gıda dışı sektörlerde oldukça geniş bir yelpazede hibe imkanı olan bir sektör olarak dikkat çektiğini ifade ederek “Taş işleme, dokumacılık, ahşap işleri gibi el sanatları, et, süt işleme, meyve ve sebze işleme, salep, boza, kaya tuzu, unlu mamuller, reçel, marmelat, şekerleme gibi gıda ürünleri ile sabun ve gül suyu gibi gıda dışı ürünlerin üretimi için bu başlık altında proje başvuruları kabul edilebilecek.  Çankırı’nın yerel ürünleri olan kaya tuzu, Eldivan ekmeği, bazlama ve küpecik peyniri için kırsal alanlarda yapılacak yatırımlar için destek oranı yeni programda yüzde 65 olarak belirlendi. Ayrıca söz konusu ürünlerin kırsal alanlarda yapılacak yatırımlarının yanı sıra İl merkezinde kurulacak satış noktaları da destek kapsamında” dedi.

ÇANKIRI ÖNEMLİ MERKEZLERE SAHİP

İlk programda Şabanözü, Kızılırmak ve Atkaracalar ilçelerinde toplam 62 yatak kapasiteli 3 tesisin kırsal turizm başlığı altında desteklendiğini belirten Akbıyık şunları söyledi:

“Bu yatırımlara 2.1 milyon hibe sağlandı. Çankırı Alpsarı Göleti, tuz mağarası, Ilgaz dağı ve yaylası gibi önemli turizm merkezlerine sahip. Ayrıca Çavundur ve çevresindeki termal su kaynakları, Sağlık Bakanlığının belirlediği nitelikleri taşıması nedeniyle sağlık turizmi açısından geliştirmeye açık bir alan olarak dikkat çekmekte. Ayrıca kırsal turizm başlığı altında şehirler arası yol güzergâhlarında ve ilçe merkezlerinde yapılacak yeme-içme tesisleri de hibe başvurusu yapabildiği değerlendirildiğinde kırsal turizm başlığı altında sunulan hibe imkânı önem kazanmakta. Eldivan ve Yapraklı ilçelerimiz benzer yeme içme tesislerinin kurulması için uygun mesire yerlerine sahip.”

YENİLENEBİLİR ENERJİ DESTEĞİ

Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı’nda ortaya konan kilit hedeflerden birisinin toplam elektrik üretiminde yenilenebilir enerji payının artırılması olduğunun altını çizen Akbıyık “Devletimiz 2023 yılı itibarı ile elektrik talebinin yüzde 30’unun yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanmasını hedeflemekte. Söz konusu hedeflere ulaşılmasına katkı sağlamak amacıyla IPARD II programı çerçevesinde 302-7 başlığı altında hibe oranı işletmelerin yenilebilir enerji yatırımlarına yüzde 65 olarak belirledi. Bununla birlikte tüm sektörler altında desteklenen projelerin kendi elektrik ihtiyaçlarını karşılamalarına yönelik yenilenebilir enerji yatırımlarına hibe desteği sağlanmakta. Ayrıca ilerleyen dönemlerde program kapsamında 301 - kırsal altyapı hizmetleri tedbiri altında köy idareleri, kırsal alanda yer almak koşuluyla il, ilçe belediyeleri gibi tanımlanmış faydalanıcılar için hibe oranı yüzde 100’ü bulacak şekilde proje kabulüne başlanacak” diye konuştu.

VERGİ İSTİSNALARI MUAFİYETİ

Akbıyık, Türkiye genelinde faydalanıcılara ilk program çerçevesinde IPARD yatırımlarının muaf tutulduğu vergiler sayesinde 1 milyar 181 milyon liralık  dolaylı bir katkı daha sağlandığını, IPARD fonlarından yararlanan yatırımlar için uygun harcama tutarı doğrultusunda KDV, Gelir/Kurumlar vergisi gibi vergi muafiyeti yeni programda da uygulanmaya devam edeceğini, bu durum ilerleyen dönemlerde IPARD Programını cazip hale getireceğini vurguladı.

GENÇ VE KADIN  YATIRIMCILARA ÖNCELİK

IPARD II programının toplam bütçesi yaklaşık olarak 1 milyar 50 milyon avro oluğunu belirten Akbıyık “Söz konusu rakam programın uygulandığı 42 il için toplam miktar. Hangi ilin bütçeden ne kadar yararlanacağı projelerin kalitesi ve sıralama kriterleri ile yakından ilişkili. Bu nedenle proje hazırlayarak hibe başvurusu yapmak isteyen tüm yatırımcılarımız ve çiftçilerimiz projelerin değerlendirilmesine esas olan kriterlerinin bilerek hareket etme noktasında azami çabayı sarf etmeli. Sıralama kriterleri sektörlere göre değişmekle birlikte genel olarak deneyimli, genç ve kadın yatırımcılarla, projelerinde yenilenebilir enerji yatırımlarına yer veren başvuru sahiplerinin projelerine öncelik tanınmakta” şeklinde konuştu.

Akbıyık, Çankırı’nın IPARD II fonlarından azami ölçüde yararlanabilmesi amacıyla detaylı bir tanıtım planı üzerinde çalıştıklarını ifade ederek “Bu çerçevede desteklenen sektörlerdeki tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve üretici birlikleri ile eş güdümü yakaladığımızı düşünüyoruz. Hayvancılık sektöründe özellikle küçük kapasiteli mandıra ve besi sahiplerini üretici birlikleri aracılığıyla tespit edip, birebir görüşmeler ile proje başvurusuna yönlendirip, her aşamada yardımcı olmayı, bilgilendirmede yakın çalışmayı planlıyoruz. Çankırı ekonomisine katma değer kazandıracak yatırımlar için girişimciler ile bağ kurup, IPARD desteklerinden faydalanması muhtemel her yatırımın destekleyicisi olmak için gerekli çabayı sarf edeceğiz. Bu konuda çiftçilerimizden ve yatırımcılarımızdan istediğimiz kurum ile sürekli iletişim halinde olmaları olacak” dedi.

Toplantıda İletişim Uzmanı Süleyman Yağan ve Destek Hizmetleri Uzman Vekili Serhat Türkcan’da hazır bulundu.

Toplantı karşılıklı görüş alış verişinde bulunulmasıyla sona erdi.