Temizlik, maddi ve manevi olmak üzere iki kısma ayrılır. Maddi temizlik denilince beden ve çevre temizliği akla gelir. Manevi temizlik ise, kalp ve ruh temizliğidir. Müslüman için her iki temizlik büyük önem arz eder. Sağlığın korunması ve ibadetlerin sıhhati için temizlik her zaman gereklidir. Peygamberimiz (sav) efendimiz” bir hadisinde “Temizlik imanın yarısıdır” buyurmuşlardır. Riyazüssalihin. Temizliğin imanla yakından ilgisi olması hasebiyle Müslümanların bu konuda daha hassas olmaları gerekir. Evlerde, çalışma yerlerinde, sokaklarda ve sosyal içerikli mekânlarda maddi temizlik her zaman kendini gösterir. Çöpe atılması gerekenlerin mutlaka çöp torbasına konup konteynere atılması lazım gelir. Sokakta yürürken eldeki sigara izmariti, bir kâğıt parçası veya ağızdaki balgamı çöp kutusuna atmak gerekir. Sosyal içerikli mekânlarda oturulduğu zaman, bir şeyler yeniliyorsa atıklarının yerlere değil bir çöp kutusuna atılması böylece buraların sürekli temiz kalması sağlanmalıdır. Bu durum, kamu ve kul hukukuna saygıyı gösterir. “Aslan yattığı yerden bellidir” diye bir atasözü vardır. Müslüman da bulunduğu yerden bellidir. Müslüman yemesinde, çalışmasında yatmasında ve temizliğinde Peygamberimizi örnek alır. Bundan dolayı dışarıdan bakıldığında farklı durum göze çarpar.
Maddi temizliğin bünyesinde beden temizliği de vardır. Beden temizliği denilince vücut ve giyilen çamaşırlar anlaşılır. Haftada bir vücudun temizliği için yıkanmak ve giyilen çamaşırların değiştirilmesi aynı zamanda vücut sağlığı için de önemlidir. Yüce Allah kuranında “ Orada temizlenmek isteyen erkekler vardır. Allah temizlenenleri sever”. Tevbe,108. Temiz olmak, insan olmanın gereğidir. Allah ruhen ve fiziken temiz olanları sever. Yemekten önce ellerin yıkanması, yemekten sonra da el ve ağzın yıkanması sünnettir. Her yapılan işin dini bir boyutu vardır. Emanete riayet etmek, verilen görevi doğru ve zamanında yapmak. Adil olmak, yalan şahitlikten kaçınmak, insanlara faydalı olmak gibi. Temizliğe riayet edilmediği zaman, sadece kişi kendine değil, toplumun tamamına zarar vermiş olur. Yol üzerine, cadde ve sokaklara rast gele atılan her türlü çöp ve atıklar zaman içinde çürüyerek kokar hale gelir. Bundan dolayı toplumun her bireyi bundan rahatsız olur. Bu durum dinen de caiz değildir. Dolayısıyla kişi kendi huzur ve rahatını isterken başkalarının da iyiliğini ve mutluluğunu düşünmesi gerekir.
Kalp ve ruh temizliği, beden temizliği kadar hatta ondan daha önemli bir temizliktir. Kalp ve ruh temizliği manevi bir temizlik olması hasebiyle kalpte oluşan kötü duygu ve düşüncelerin atılması, kalbin arınmasına vesile olacaktır. Kalpte oluşan kin ve nefret duyguları, haset ve karamsarlık kalbi kirlettiği gibi, ruhun da rahatsız olmasına vesile olur. Bununla beraber işlenen günahlar ve yapılan hatalardan dolaya kalpte siyah noktalar belirir. Yapılan tövbe-i istiğfarla bu siyah noktalar silinmiş olur. Kalbin temizliği tövbe-i istiğfar ve her türlü kötü düşünce ve duygulardan beri olmakla mümkündür. Allah kuranında “ Ey iman edenler! Allaha samimiyetle tövbe edin” buyurmuştur. Tahrim,8. Bir başka ayetin de ise,” Rabbinizden sizi bağışlamasını isteyiniz, sonra ona tövbe ediniz” buyurmuştur. Hud, 3. Allah müminlerden günah ve hatalardan arınmak için tövbe-i istiğfar edilmesini istemektedir. Müslüman için bu bir nimettir. Allah ilahi cezayı gerektiren söylem ve eylemden sonra manen temizlenme adına günah ve hatadan geriye döndükten sonra Allahtan bağışlanma dileğinde bulunma imkânı vermiştir. Tövbe, günah ve hatayı terk etmek, geriye dönmektir. İstiğfar ise, Allahtan bağışlanma istemektir.
Peygamberimiz (sav) efendimiz bir! Allaha hadisinde “Ey insanlar Allah’a tövbe edip ondan af dileyiniz. Zira ben ona günde yüz defa tövbe ederim” buyurmuştur. Müslim, zikir,42. Efendimiz Manevi kirlerden arınmak için tövbe-i istiğfarın önemini vurgulamıştır. Onun günde yüz defa Allah’a tövbe etmesi günah işlemesinden değildir. Zira bütün peygamberler hata ve günah işlemekten korunmuşlardır. Efendimizin tövbe-i istiğfarı belki Allah’ı zikir ve tefekkürden bir an beri olmuş olabilirim düşüncesiyledir. Müslüman bir kul olarak bizim yapacağımız tövbe-i istiğfar, bizatihi günah ve hataya girmekten dolayıdır. Müslüman, her zaman bedenen ve kalben temiz ve pak olması gerekir. Allah’ın huzuruna fiziken ve ruhen temiz olarak çıkması ve ibadetlerini bu hal ile yapması büyük önem arz etmektedir. Beden, kalp ve ruh temizliğine dikkat ederken çevre temizliğine de önem verilmelidir. Çevrenin kirliliği, bizimle beraber çalıştığımız yere ve evimize gelebilir. Bu bakımdan çevrenin kirletilmemesi için her bireyin azami gayreti göstermesi sağlık açısından önemlidir.
